ΣΥΧΝΟΤΑΤΟ ΛΑΘΟΣ! ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ-ΕΦΕΥΡΕΣΗ

Ἕνα συχνὸ λάθος τῆς καθημερινότητας εἶναι ἡ σύγχυση ἀνάμεσα στὶς λέξεις «ἀνακάλυψη» καὶ «ἐφεύρεση», ὅπως καὶ τῶν ῥημάτων τους «ἀνακαλύπτω», «ἐφευρίσκω», μὲ τάση ἐπικάλυψης τῆς λέξης «ἐφευρίσκω» ἀπὸ τὴν λέξη «ἀνακαλύπτω». Ἔχουν, ὅμως, ἀρκετὰ μεγάλη σημασιολογικὴ διαφορά. 


«Ἀνακαλύπτω» σημαίνει:
1) βρίσκω κάτι ποὺ ὑπῆρχε, ἀλλὰ ἦταν ἄγνωστο/ βρίσκω ἔπειτα ἀπὸ ἔρευνες ἢ τυχαία κάτι κρυμμένο. 
2) μαθαίνω κάτι ποὺ δὲν γνώριζα/ συμπωματικὰ ἢ ἀπὸ ἀναζήτηση καταλήγω σὲ κάποιο συμπέρασμα, σκέψη/ ἀρχίζω νὰ ἀσχολοῦμαι μὲ κάτι ποὺ ὡς τώρα δὲν μοῦ κινοῦσε τὸ ἐνδιαφέρον.


«Ἐφευρίσκω»:
1) ἐπινοῶ κάποιο καινούργιο μηχανισμό, κάτι πρωτότυπο, κάποιο νέα μέθοδο.
2) ἔχω πρωτότυπες πρακτικὲς ἰδέες/ ἐπινοῶ δικαιολογίες, γιὰ νὰ ἀποφύγω  ἢ πετύχω κάτι.


Ἔτσι: 


Ὁ Κολόμβος ἀνακάλυψε τὴν Ἀμερικὴ (ὑπῆρχε ἤδη)
Ὁ Γκράχαμ Μπέλ ἐφηῦρε τὸ τηλέφωνο (δὲν ὑπῆρχε, τὸ ἐπινόησε πρῶτος)
Ἀνακάλυψε τὴν πυρίτιδα (ὑπῆρχε ἡ ὕλη αὐτή)


Ὁ Ἥρωνας ἀνάκαλυψε τὴν δύναμη τοῦ ἀτμοῦ· ἡ πρώτη, ὅμως, ἀτμομηχανὴ ἐφευρέθηκε πολλοὺς αἰῶνες ἀργότερα. 
(χαρακτηριστικὸ διαφοροποιητικὸ παράδειγμα λεξικοῦ)

ΕΠΗΡΕΑΖΩ ἀλλὰ ΕΠΙΡΡΟΗ, γιατί;

Ἂν καὶ θὰ νόμιζε κανεὶς ὅτι πρόκειται γιὰ λέξεις τῆς ἴδιας οἰκογένειας παραγώγων, ἐν τούτοις δὲν εἶναι.


Ἔχουν ἐντελῶς διαφορετικὴ ἐτυμολογία.


ΕΠΙΡΡΟΗ < ἐπιρρέω < ἐπὶ +ῥέω.


Ἀρχικῶς, ἐπιρροή σήμαινε τὴν εἰσροή νεροῦ. Στὴν συνέχεια ἄρχισε νὰ χρησιμοποιεῖται καὶ μεταφορικῶς, καταλήγοντας στὰ νεώτερα ἑλληνικὰ νὰ ἀποδίδει τὸ γαλ. influence.


ΕΠΗΡΕΑΖΩ < ΕΠΗΡΕΙΑ < ἐπὶ + ἀρειή [ἀρειά= ἀπειλή, βλάβη/ ἄρα= κατάρα]  ἢ ἐπὶ + ἔρις [μ᾿ ἔκταση φωνήεντος ἐν συνθέσει]


Στὰ ἀρχαῖα «ἐπηρεάζω» = φοβερίζω, ἀπειλῶ, ἐνοχλῶ, κακομεταχειρίζομαι. Στὴν πορεία ἡ λέξη «ἐπήρεια» πῆρε τὴν σημερινὴ ἔννοια λόγῳ ἀκουστικῆς σύμπτωσης κατὰ τὸν μεσαίωνα μὲ τὴν τότε λέξη «ἐπίρροια», ποὺ ἀντικατέστησε γρήγορα.


Ἐπιρροή καὶ ἐπήρεια ἔχουν τὴν σημασία τῆς ἐπίδρασης, ὅμως, ἡ λέξη ἐπήρεια («ὑπὸ τὴν ἐπήρεια»,  λέμε διαφόρων πραγμάτων ὄχι τόσο ἀνθρώπων) καὶ ἐπηρεάζω ἔχουν μία πιὸ ἀρνητικὴ χροιά. Σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν λέξη «ἐπιρροή» ποὺ ἔχει πιὸ μετριασμένη καὶ χρησιμοποιεῖται γιὰ ἐπιδράσεις σὲ πρόσωπα ἢ σὲ ἀποτελέσματα καταστάσεων, καὶ κυρίως σημαίνει ἐπίδραση ἀπὸ πρόσωπο καὶ ὄχι οὐσίες π.χ. Δὲν θὰ λέγαμε, δηλαδή, «ἡ ἐπιρροὴ τῶν ναρκωτικῶν» τόσο, ὅσο «ἡ ἐπήρεια τῶν ναρκωτικῶν» ἢ πιὸ σωστὰ «ἡ ἐπιρροὴ τοῦ τάδε πολιτικοῦ στὸν λαό» ἀπὸ «ἡ ἐπήρεια τοῦ τάδε πολιτικοῦ στὸν λαό»